JIFUNZE KIINGEREZA :PRESENT CONTINOUS TENSE

Tunapoanza kujifunza nyakati, hakikisha unazingatia kanuni zinazoongoza nyakazi husika. Pia kumbuka kanuni zifuatazo za ujumla :

• .       Kwa nyakati zote za kukamilika (zote zenye hali perfect yaani present perfect, future perfect, na past perfect) , vitendo (verbs) lazima ziwe katika muundo uitwao Past Participle.Mfano: Go – Gone (Kuenda),  Eat – Eaten (Kula), Write –Written (Andika), Buy – Bought (Nunua). Tafadhali angalia document maalum ya vitendo na past participle zake.
•      Kwa nyakati zote hali ya kuendelea ( zote zenye hali ya continous yaani present continous, past continous,  future continous, past perfect continous, present perfect continous, na future perfect continous) vitendo vitaishia na ING.
• 3.       Katika kila kila nyakati utakayosoma ni lazima ujue miundo ifuatayo MINNE ya sentensi

Sentensi ya maelezo chanya : Anaimba vizuri.  He is singing well.

Sentensi ya kukanusha. Haimbi vizuri. He is not singing well.

Sentensi ya kuuliza. Je anaimba vizuri ? Is he singing well ?

Sentensi ya kuuliza katika kukanusha:  Je haimbi vizuri ?  Is he not singing well ?

Mifano hiyo hapo juu nimekupa katika present continuous tense, ila kumbuka tutakapokuwa tunajifunza kila tense lazima ujue namna ya kutunga sentensi katika hizo hali kuu nne za sentensi.

Mfano: Eat – eating (Kula), Play- Playing (Kucheza), Take – Taking (Chukua).

Kanuni kuhusu nyakati

Wakati Uliopo  ( Present Tense):

Tuanze somo letu hili kwa kuangalia kanuni maalum zinazohusu nyakati zilipo katika kundi la wakati uliopo, nyakati hizo ni present continous tense (wakati uliopo hali ya kuendelea),  present perfect tense (wakati uliopo hali ya kukamilika), present perfect continous tense (wakati uliopo hali ya kuendelea kunakokamilika).

Wakati uliopo hali ya kuendelea (Present Continous Tense)

Kanuni kuhusu vitendo (Verbs):  Kumbuka tulikwisha sema tenses zote za continous , vitendo huishia na ING. Hata hivyo kabla ya kuishia na ING , hakiisha verbs zimetangulisha na IS, ARE au AM kutegemeana na ifuatavyo:

He/She/It – IS

They, We, You – ARE

I – AM.

Mfano:

 I am eating – ninakula

She is reading –anasoma (mwanamke)

He is cooking –anapika (mwanaume)

They are talking – Wanazungumza

Sasa tuangalie namna ya kuandika sentensi katika miundo ile minne tuliyosoma sehemu ya utangulizi

Sentensi za maelezo chanya : Hizi hutoa taarifa bila kukanusha wala kuuliza swali. Mfano

He is cooking – anapika.

Jinsi ya kuandika sentensi za maelezo chanya katika present continuous tense :

Katika muundo wa sentensi hizi, hakikisha mtenda anatajwa mwanzoni, kisha kufuatia na IS au ARE kutegemeana na aina ya mtenda wa kitendo kama tulivyoona hapo juu.

Mfano: 

I am eating – ninakula

She is reading –anasoma (mwanamke)

 Anaimba vizuri.  He is singing well.

Sentensi za kukanusha : Hizi hutoa taarifa za kukanusha wala tukio. 

Mfano

Haimbi vizuri. -He is not singing well.

Jinsi ya kuandika sentensi za kukanusha katika present continuous tense :

Katika muundo wa sentensi hizi, hakikisha mtenda anatajwa mwanzoni, kisha kufuatia na IS au ARE kutegemeana na aina ya mtenda wa kitendo kama tulivyoona hapo juu halafu ifuate NO, kabla yakutaja kitendo.

Mfano: He is not singing. –Yeye haimbi

They are not eating – Wao hawali

I am not reading – Mie sisomi

Sentensi ya kuuliza chanya: Hizi huuliza swali katika hali chanya. Mfano

Je anaimba vizuri ? Is he singing well ?

Jinsi ya kuandika sentensi za kuuliza chanya katika present continuous tense :

Katika muundo wa sentensi hizi, hakikisha mtenda HATAJWI mwanzoni, Hivyo basi ANZA na AM, IS au ARE kutegemeana na aina ya mtenda wa kitendo kama tulivyoona hapo juu halafu ifuate MTENDA kabla yakutaja kitendo.

Mifano Zaidi:  Is he teaching ? Je anafundisha ?

Am I going to school  ? Je ninaenda shule  ?

Sentensi ya kuuliza katika kukanusha: Hizi huuliza swali katika hali ya kukanusha. Mfano

Is he not playing ?  Je hachezi ?

Are we not going now ?  Je hatuondoki sasa ? 

Jinsi ya kuandika sentensi za kuuliza kwa kukanusha katika present continuous tense :

Katika muundo wa sentensi hizi, hakikisha mtenda HATAJWI mwanzoni, Hivyo basi ANZA na AM, IS au ARE kutegemeana na aina ya mtenda wa kitendo kama tulivyoona hapo juu halafu ifuate MTENDA, kisha malizia  NO, kabla yakutaja kitendo.

Mifano:

Is he not playing ?  Je hachezi ?

Are we not going now ?  Je hatuondoki sasa ?